MSR geeft positieve impuls aan versterking EU ETS
De NEa (Nederlandse Emissieautoriteit) en het PBL (Planbureau voor de Leefomgeving) hebben onderzocht welke gevolgen het voorstel van de Europese Commissie voor structurele hervorming van het emissiehandelssysteem EU ETS kan hebben voor de (Nederlandse) markt voor CO2-emissierechten.
De MSR kan een positief effect op de markt hebben, omdat het zorgt voor een hogere emissieprijs door een afname van het aantal emissierechten. Daarmee kan het bijdragen aan het herstel van vertrouwen van de markt in het EU ETS.
Hoe werkt het?
De Commissie heeft voorgesteld om in het EU ETS een zogenaamde marktstabiliteitsreserve (MSR) in te bouwen. Het voorstel houdt in dat een reserve van emissierechten wordt ingericht. Bij een te groot overschot van rechten (833 miljoen en meer) vult de EU de reserve door minder rechten dan gepland te veilen. Komt het overschot onder de 400 miljoen, dan gaan er rechten vanuit de reserve naar de veilingen.
Waarom structurele hervorming?
Op dit moment gaat van de lage prijs op de markt voor emissierechten een geringe prikkel uit voor investeringen in CO2 reductie en innovatie. De lage prijs wordt met name veroorzaakt door een overschot aan rechten. Doel van het MSR-voorstel is herstel van het functioneren van de CO2-markt. Het voorstel is onderdeel van het Klimaat- en energiepakket 2030 van de Commissie.
Analyse NEa en PBL
De analyse van NEa en PBL evalueert het doel en de effecten van de MSR en onderzoekt verschillende varianten. De analyse kan helpen bij het verdiepen van de discussie over het voorstel. Het rapport is primair bestemd voor beleidsmakers in Nederland.
Conclusies
De belangrijkste conclusies van het onderzoek zijn:
- De invoering van de MSR levert een bijdrage aan de beperking van het overschot van emissierechten in de markt.
- De grafiek, gebaseerd op modelberekeningen, illustreert dit. De grafiek geeft de introductie van de MSR weer in combinatie met een CO2-reductiedoelstelling van 40 % in 2030 en een doelstelling voor hernieuwbare energie van 27 % in 2030. Verondersteld is dat er geen andere maatregelen worden genomen. De emissies blijven tot 2021 nog onder de cap maar daarna zal jaarlijks meer worden uitgestoten dan er emissierechten op de markt komen.
- De MSR kan op verschillende manieren geïmplementeerd worden. Uit de doorrekening van 6 varianten voor de vormgeving van de reserve blijkt dat de MSR vrijwel zeker zal leiden tot een prijsverhogend effect voor emissierechten, al moet daarbij aangetekend worden dat de omvang van die prijsontwikkeling met onzekerheden is omgeven. De variant die in ieder geval het hoogste effect op het overschot sorteert is de vroege inwerkingtreding van de MSR. Vroege inwerkingtreding wil zeggen een startdatum voor 2020. Als vroege inwerkingtreding gecombineerd wordt met de storting van de eerder uit de markt genomen rechten (‘backloading’) in de MSR is het effect nog groter.
- Het Europese voorstel is verenigbaar met het voorstel dat is verwoord in het SER Energieakkoord over ‘dynamische allocatie’. Met dit laatste voorstel beoogt Nederland de concurrentiepositie van internationaal opererende bedrijven te verbeteren. In de vormgeving van het systeem van dynamische allocatie zou dan wel rekening moeten worden gehouden met een van de kernprincipes van het EU ETS, namelijk het gescheiden houden van gratis rechten en te veilen rechten.