NEa verleent eerste emissievergunning voor CO₂-opslag
Voor het eerst in Nederland én in de Europese Unie is een emissievergunning verleend aan een project dat CO₂ ondergronds opslaat. De Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) heeft deze vergunning afgegeven aan het Porthos-project, waarmee vanaf 2026 jaarlijks ongeveer 2,5 miljoen ton CO₂ in lege aardgasvelden onder de Noordzee wordt opgeslagen. Dit markeert een belangrijke stap in het gebruik van Carbon Capture and Storage (CCS) als methode om industriële CO₂-uitstoot te reduceren.
Wat is Porthos?
Porthos is een samenwerkingsverband tussen het Havenbedrijf Rotterdam, Gasunie en Energie Beheer Nederland (EBN). Het project richt zich op de opslag van CO₂ in voormalige aardgasvelden voor de kust van Zuid-Holland. De CO₂ die Porthos transporteert en opslaat, is afkomstig van industriële processen van bedrijven in het Rotterdamse havengebied. Deze bedrijven vangen de CO₂ af voordat deze in de lucht terechtkomt en wordt vervolgens via een verzamelleiding, na compressie, in lege aardgasvelden onder de Noordzee gepompt.
Waarom heeft Porthos een emissievergunning nodig?
Om de integriteit van het Europese Emissiehandelssysteem (EU ETS) te waarborgen is zorgvuldige monitoring en consistente rapportage essentieel. Dit is beschreven in gedetailleerde eisen in de emissievergunning waaraan Porthos moet voldoen. Zo dienen de hoeveelheden ontvangen en opgeslagen CO₂ waarover jaarlijks door Porthos moet worden gerapporteerd nauwkeurig te worden bepaald. Dit heeft als reden dat de bedrijven die deze aanzienlijke hoeveelheid CO₂ afvangen hierover geen emissierechten hoeven in te leveren. De diffuse hoeveelheid CO₂ die door Porthos tijdens het transport en opslag wordt uitgestoten is eerder gering, maar dient ook nauwkeurig bepaald en gerapporteerd te worden aan de NEa. Hierover moet Porthos namelijk emissierechten inleveren.
Voorafgaand aan deze emissievergunning heeft het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) opslagvergunningen afgegeven voor het project Porthos. Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) ziet erop toe dat de hieraan verbonden eisen voor een veilige opslag worden nageleefd.
NEa verwacht meer CCS-projecten
Porthos is het eerste CCS-project in Nederland én in de Europese Unie, maar de NEa verwacht dat er meer initiatieven volgen. Zo wordt er gewerkt aan Aramis, een initiatief waarbij CO₂ in meerdere kleinere aardgasvelden in de Noordzee wordt opgeslagen. Deze CO₂ wordt aangevoerd via Porthos, via schepen en een CO₂-terminal. Daarnaast werkt Nederland samen met Noorwegen binnen het Northern Lights-project, waarbij CO₂ per schip naar Noorse steenzoutformaties wordt vervoerd.
CCS als onderdeel van het EU ETS
Wereldwijd zetten overheden met een Emissiehandelssysteem (ETS) steeds vaker in op CCS. Vooral in sectoren waar CO₂-uitstoot moeilijk te vermijden is – zoals in de cementproductie – kan CCS een belangrijke rol spelen. Volgens een recent rapport over Emissiehandel en CCS van het International Carbon Action Partnership (ICAP, 2023) omvatten op dit moment alleen de ETS-systemen van de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk de volledige CCS-keten. Het rapport benadrukt tevens dat de kosten per ton CO₂ voor afvang vaak nog (veel) hoger liggen dan de prijs van een emissierecht.
Met deze eerste emissievergunning zet Nederland een belangrijke stap richting grootschalige CO₂-opslag en draagt het project bij aan de klimaatdoelstellingen voor 2030.