Samenvatting Ronde tafel Leveringsketen vloeibare brandstoffen
Dit is de eerste Ronde Tafel die de NEa organiseert. We starten met de Leveringsketen van vloeibare brandstoffen, van oudsher de doelgroep van Hernieuwbare Energie, via de systematiek Energie voor Vervoer. Brandstofleveranciers krijgen ook te maken met emissiehandel via ETS-2.
| Deelnemers |
|---|
| Esso, FincoEnergies, Van Kessel Olie, MVO, NOVE, Platform Hernieuwbare Brandstoffen, VEMOBIN, NEa |
De deelnemers zijn relevante organisaties in deze leveringsketen. Ze zijn veelal ook deelnemer van de IenW-Brandstoffentafel, die als doel heeft om de productie en inzet van hernieuwbare brandstoffen te vergroten.
Deze Ronde Tafel heeft niet dat doel, maar kan wel belemmeringen identificeren en mogelijke oplossingen aandragen voor de inzet van hernieuwbare brandstoffen binnen de gestelde beleidsambities. En over de rol van uitvoering en toezicht, zowel publiek als privaat.
Ketenemissiesturing, ketentoezicht en vertrouwen in hernieuwbare energie
De levering van vloeibare biobrandstoffen is een complexe keten. Aanvoer van verschillende grondstoffen uit binnen- en buitenland, productie van biobrandstof met nieuwe toepassingen van reststromen en diverse vormen van toezicht en toezichthouders. Sinds 2022 heeft de NEa ketensturing als wettelijke taak. De RED3 legt Nederland ook een toezichtstaak op. Op basis van onderzoek is toezicht in de keten ingericht dat zich gaat richten op de risico’s en kwetsbaarheden.
Waar treden de grootste kwetsbaarheden op?
Een belangrijk deel van de risico’s zien we aan het begin van de keten. De keten is internationaal. Daar heeft het EU-beleid een grote rol. De invoering van controles op de duurzaamheid van importen staat op de EU-agenda en de centrale Uniedatabank moet beter zicht opleveren op de wereldwijde stromen met bestemming Europa. Voor een gelijk speelveld is het belangrijk dat landen de EU-regelgeving zoveel mogelijk uniform interpreteren. Nu kunnen lidstaten de Europese kaders op verschillende manieren uitwerken, met soms meer of minder stringente keuzes. Dit heeft invloed op vestigingskeuzes van internationaal opererende bedrijven.
In Nederland functioneert het systeem van certificering aangevuld met publiek toezicht. Bedrijven hebben een grote verantwoordelijkheid, net als de certificerende instellingen. Er is geen alternatief voor certificering en het systeem is afhankelijk van vertrouwen in certificering. De NEa en de ketenpartners hebben een gezamenlijk belang in een betrouwbaar systeem en doen het nodige om de werking van het systeem in Nederland efficiënt en robuust te maken. Identificatie van de risico’s en kwetsbaarheden, inzicht in de keten, samenwerking met en aanspreken van de bedrijven in de supply chain, zijn de basis van ketentoezicht. Sommige bedrijven bedingen bij hun leverancier een ‘right to audit’.
Er is een initiatief om met blockchaintechnologie de keten van HVO-leveringen te volgen. Waar Nederlandse regelgeving problemen oplevert of, een van de suggesties uit de Ronde Tafel, de Nederlandse uitwerking van regels zoals het C14-kader afwijkt van die in ons omringende landen is het zaak die verschillen uit te leggen of weg te nemen.
Het publieke toezicht kan dan risicogebaseerd zijn. Een suggestie van de Ronde Tafel is om te bekijken of de nieuwe rapportages voor de zgn. CSRD-verplichtingen van grote inboekers ingezet kunnen worden in het toezicht op deze keten. De NEa heeft ook een rol in het toezicht door CBI’s.
Het voorkomen en bestrijden van fraude in de keten is een belangrijke opgave die blijft staan. Het toezicht moet aanwijzingen van frauderisico’s oppakken. Anderzijds is niet elk signaal een teken dat het systeem niet werkt. Ook zijn er duidelijk grenzen aan bevoegdheden en middelen.
De Tafel stond kort stil bij sturing op emissies in de keten en komt daar in een later stadium op terug.
Drivers voor vergroting inzet hernieuwbare energie
Het Hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB bevestigt het huidige klimaatbeleid, erkent Europese wet- en regelgeving en spreekt zich uit tegen nationale koppen op EU-regels. Aanvullend beleid komt er wanneer de doelen van de Klimaatwet uit beeld raken.
Zijn de duurzaamheidseisen voor hernieuwbare energie een kans of belemmering voor de voorzieningszekerheid?
De Ronde Tafel pleit voor stabiliteit van Nederlandse wet- en regelgeving. Bedrijven zien nu vaak al niet de bomen door het bos van complexe en gestapelde regels, die ook nog regelmatig veranderen. Een suggestie was om de nalevingsverplichtingen voor de drie sets regelgeving van EU ETS, ReFuelEU Aviation en RED in Nederland zoveel mogelijk op elkaar af te stemmen zodat bedrijven zo min mogelijk extra administratieve lasten krijgen. Een ander voorstel is om de agrarische sector meer te betrekken bij de leveringsketen en deze Ronde Tafel, om de productie van duurzame energie in Nederland te stimuleren.
Vervolg
Er is waardering voor het initiatief om deze Ronde Tafel te organiseren. Die heeft ook een plek naast de andere overleggen met beleidsmakers als de Brandstoffentafel. Deelnemers zien de gezamenlijke issues en hebben goede voorstellen gedaan voor de agenda van de volgende bijeenkomst. Het streven van de NEa is dan ook om die voor het eind van het jaar te houden.