CO2-daling van ETS-bedrijven zet niet door
Nederlandse bedrijven in het Europese emissiehandelssyteem (EU ETS) hebben in 2024 zo’n 1,4 miljoen ton CO2 meer uitgestoten dan in 2023. Deze 2,3% stijging volgt op 7 jaar van forse dalingen, waarin alleen in 2021 een lichte stijging was na het eerste covid-jaar. De uitstoot van alle ETS-bedrijven in heel Europa is wel gedaald, met 5%.
Luchtvaart vliegt op recordhoogte
De sector met de percentueel grootste stijging was net als in de laatste jaren de luchtvaart. Deze uitstoot binnen het EU ETS steeg dit jaar met 17% naar 3,1 miljoen ton CO2. Dit is daarmee de hoogste uitstoot van de luchtvaartsector ooit, 200 duizend ton CO2 meer dan in 2019. De luchtvaartmaatschappijen hebben weliswaar meer biobrandstoffen ingezet, waarvan de uitstoot niet meetelt voor het EU ETS, maar dat is met 1,4% van de uitstoot niet genoeg om het hogere aantal vluchten te compenseren.
Industrie stoot iets meer uit dan in 2023
De uitstoot van de industrie is gestegen met 1,2 miljoen ton CO2. De grootste verandering is te zien bij Tata Steel, die in 2023 relatief weinig had uitgestoten door onderhoud aan een hoogoven. Tata’s uitstoot was in 2024 weer op het niveau van 2022: 5,9 miljoen ton CO2 (4,5 miljoen in 2023).
Bij de rest van de industrie zijn geen grote verschuivingen te zien: olieraffinaderijen hebben iets minder uitgestoten en de chemische industrie iets meer. In die laatste sector is bij een aantal bedrijven een voorzichtig herstel van productie te zien na 2 jaar forse krimp door de gascrisis. Een gedetailleerde analyse over de CO2-efficiëntie van de ETS-bedrijven, publiceert de NEa later dit jaar.
Uitstootdaling energiesector vlakt af
Wat verder opvalt, is dat de uitstoot van de energiesector in 2024 vrijwel gelijk was aan die in 2023, terwijl in eerdere jaren energie de aanjager van de uitstootdaling was. Voor een deel is dit veroorzaakt door de zogeheten Dunkelflaute (periode met bewolking, zonder wind) aan het einde van het jaar. Toen hebben kolen- en gascentrales meer productie gedraaid, om de weggevallen zon- en windenergie te compenseren.
Over het hele jaar gezien, hebben de 4 Nederlandse kolencentrales juist minder elektriciteit geproduceerd en zo een miljoen ton CO2 minder uitgestoten dan in 2023. Ten slotte speelt de hogere productie van Tata Steel ook een rol in de uitstoot van de energiesector. Er zijn namelijk 2 energiecentrales, Vattenfall Power Velsen en Vattenfall Power IJmond, die o.a. stoom produceren die door Tata Steel wordt gebruikt in de staalproductie. Beide centrales hebben samen dit jaar 1,2 miljoen ton CO2 meer uitgestoten dan in 2023.
Nieuwe sectoren: Afvalverbranding en Zeevaart
Er zijn 2 sectoren die dit jaar voor het eerst deelnemen aan het EU ETS. De eerste betreft de afvalverbrandingsinstallaties. Dat zijn er 12 in Nederland, die samen goed zijn voor 2,3 miljoen ton CO2.
Ook de zeevaart nam dit jaar voor het eerst deel aan het EU ETS. Circa 350 bedrijven uit die sector vallen onder toezicht van de NEa: circa 100 Nederlandse bedrijven en de rest van buiten de EU. De Europese Commissie heeft alle zeevaartbedrijven van buiten de EU toebedeeld aan de lidstaten, afhankelijk van waar de schepen van elk bedrijf de laatste jaren het vaakst zijn geweest. De analyse van de emissieverslagen van de zeevaart loopt nog. De NEa zal die binnenkort publiceren.
Meer inspanning nodig om klimaatdoelen te halen
Met de stijging van de CO2-uitstoot in 2024 is de uitdaging om de doelen te halen van het klimaatakkoord alleen maar groter geworden. Daarin zijn doelen per sector voor 2030 afgesproken. De eerdere daling van de uitstoot zal zich opnieuw moeten doorzetten in zowel de energiesector als in de industrie. De grootste industriële bedrijven hebben aangegeven dat pas in de periode 2026-2030 de belangrijkste uitstootreducties plaatsvinden, bijvoorbeeld bij de ondergrondse opslag van CO2 door Porthos.