Implementatie Fit for 55 en RED3

Laatst bewerkt op 25 juli 2024

Europese Richtlijn hernieuwbare energie (RED3)

Met de vernieuwing van de richtlijn hernieuwbare energie (renewable energy directive, RED3) verhoogt de Europese Unie (EU) de doelstellingen voor hernieuwbare energie. Het EU-brede doel voor hernieuwbare energie groeit tot 42,5% in 2030.

Specifiek voor vervoer stijgt de ambitie tot 29% hernieuwbare energie (of 14,5% keten-emissiereductie) in 2030. De verplichting geldt niet meer alleen voor brandstofleveringen aan weg- en spoor, maar voor alle vervoerssectoren.

Daarnaast introduceert de RED3 voor het eerst een vervoersdoel in ketenemissie-reductie en niet alleen in hernieuwbare energie. Specifiek voor vervoer is er ook een doelstelling voor de inzet van hernieuwbare waterstof en daarvan afgeleide brandstoffen (RFNBO’s).

Implementatie RED3 vervoer in Nederland

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat werkt aan de omzetting van de RED3 in Nederlandse wet- en regelgeving. Dit betekent dat het HBE-systeem zal veranderen.

Hieronder staan een aantal belangrijke voorgenomen wijzigingen die voorzien zijn vanaf januari 2026.
 

In het beleidstraject kunnen nog veranderingen optreden waardoor het uiteindelijke systeem afwijkt van het bovenstaande. De NEa streeft ernaar deze informatie actueel te houden, maar verwijst voor vragen naar het ministerie.

Rekenen met ERE’s

Omrekenen HBE naar ERE

De NEa ontvangt vragen over de nieuwe ERE’s. In antwoord hierop meldt het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat het volgende:

De spaartegoeden in HBE’s moeten in 2026 omgezet worden in ERE’s. Het ministerie wil hiervoor gebruikmaken van de HBE-reductiebijdrage die de NEa vóór 1 juli 2025 publiceert (zonder de bijdrage van de betere fossiele brandstoffen).

Zie 'NEa stelt HBE-reductiebijdrage vast op 47 kg/HBE' voor meer achtergrond.

Om de ERE’s te verdelen over de verschillende sectoren wil het Ministerie voor elke soort HBE’s de verdeling naar de sectoren maken op basis van de inboekingen van 2025. Hierbij geldt de verdeling over de gehele markt en niet de bedrijf specifieke verdeling.

Berekenen aantal ERE

Vloeibaar & gasvormig
Aantal ERE = omvang inboeking [l of kg] * LHV [MJ/l of MJ/kg] * (94 [g/MJ]- E [g/MJ]) / 1000
De omvang van de inboeking wordt in liters of kilogrammen genomen; De LHV is de lagere verbrandingswaarde van de brandstof die u inboekt in MJ/l of MJ/kg; 94 is de Europees vastgelegde fossiele uitgangswaarde (in g/MJ) waartegen een biobrandstof of RFNBO reduceert; De emissiewaarde (E in de formule) is van de brandstof in g/MJ zoals op het bewijs van duurzaamheid staat; 1000 is nodig voor de omrekening van gram naar kg.

Elektriciteit
Aantal ERE = levering [kWh] * aandeel hernieuwbaar [%] * 183 [g/MJ] * 3,6 [MJ/kWh] /1000
De levering is de hoeveelheid geleverde elektriciteit in kWh; Het aandeel hernieuwbaar is het netgemiddelde of 100%, afhankelijk welk van de twee geldt; 183 is de Europees vastgelegde fossiele uitgangswaarde (in g/MJ), waartegen hernieuwbare elektriciteit reduceert. 3,6 is nodig voor de omrekening van kWh naar MJ; 1000 nodig is voor de omrekening van gram naar kg.

Beleidsproces en meer informatie

• Het ministerie verwacht dat de omzetting inwerking treedt per 1 januari 2026. Dit is later dan oorspronkelijk gecommuniceerd. Hierover informeerde het ministerie de stakeholders begin 2024.
• In het najaar 2023 liep een internetconsultatie van de voorgenomen wetswijziging. Deze internetconsultatie bevat ook een reactie van het ministerie op de ontvangen vragen en opmerkingen.
• De aanpassing van het Besluit energie vervoer, met daarin onder andere de hoogte van de nieuwe verplichtingen, verwacht het ministerie in het derde kwartaal van 2024. In aanloop hiernaartoe vond in april een stakeholderbijeenkomst plaats. Het ministerie maakte hiervan dit verslag. Verder stuurde het Ministerie in juni 2024 een voortgangsbrief naar de Tweede Kamer waarin het de hoogte van de verplichtingen voorstelt.
• In de nieuwsbrief van de NEa geeft het ministerie vier keer per jaar een actuele inkijk in de stand van zaken van de implementatie. Naast de actuele publicatie is er ook een archief met eerder verschenen nieuwsbrieven.

Vragen
Omdat het bovenstaande enkel voorgenomen beleid is, maar nog niet definitief is, kan de NEa nog geen vragen hierover beantwoorden. Voor vragen over de beleidswijzigingen verwijst de NEa naar het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Ander beleid uit Fit for 55

Naast de wijzigingen voor hernieuwbare energie in vervoer die voortkomen uit de RED3 zijn er een aantal andere beleidsvoorstellen uit Fit for 55 die ook effect hebben op vervoerssectoren en waar de NEa voorzien is als uitvoerder en/of toezichthouder:

• Voor luchtvaart komen er verplichtingen voor de inzet van hernieuwbare energie. Hierover leest u hier meer op de pagina over ReFuelEU Aviation.
• Het Europese emissiehandelssysteem (ETS) breidt uit naar de zeevaart (ETS-zeevaart).
• Scheepsmaatschappijen moeten de ketenemissies van de gebruikte brandstoffen verlagen (FuelEU Maritime).
• Er komt een apart Europees emissiehandelssysteem voor brandstofleveranciers die leveren aan gebouwde omgeving en transport. Meer informatie leest u op de pagina over dit ETS2.