Toewijzing EU ETS 2021-2030

Toewijzing gratis emissierechten

Om te voorkomen dat er ‘koolstoflekkage’ plaatsvindt, kunnen installaties die onder het EU ETS vallen onder voorwaarden toewijzing van gratis emissierechten aanvragen. De regelgeving voor toewijzing van gratis emissierechten is vrijwel volledig op Europees niveau vastgelegd. Ook voor veel besluiten op grond van deze regelgeving is goedkeuring van de Europese Commissie nodig. De NEa voert de toewijzingsregels uit, en vormt het loket voor de Nederlandse installaties onder het EU ETS. 

Installaties kunnen iedere vijf jaar een aanvraag voor toewijzing van gratis rechten doen bij de NEa. Na toetsing van deze aanvragen door zowel de NEa als de Europese Commissie worden alle toewijzingen vastgelegd in een Nationaal Toewijzingsbesluit (NTb). Het huidige NTb geldt voor de periode 2021-2025. Het NTb voor de periode 2026-2030 wordt in het voorjaar van 2026 verwacht.

Benchmarking

Gratis rechten worden toegewezen per subinstallatie, waarbij het aantal rechten in grote lijnen wordt bepaald op basis van het activiteitsniveau en de benchmarkwaarde. De installatie rapporteert jaarlijks de activiteitsniveaus aan de NEa, de benchmarkwaarden worden voorafgaande aan elke periode van vijf jaar opnieuw vastgesteld door de Europese Commissie.

De basis voor de benchmarkwaarden voor de periode 2021-2025 zijn de historische productiegegevens en emissies per subinstallatie van alle lidstaten tussen 2014 en 2018. Voor de periode 2026-2030 zullen begin 2026 nieuwe benchmarkwaarden worden vastgesteld, op basis van gegevens uit de periode 2019-2023. Wanneer de nieuw benchmarkwaarden beschikbaar zijn, dan kunnen de toewijzingen voor de periode 2026-2030 worden berekend.

Uniforme correctiefactor

Als na het vaststellen van de benchmarkwaarden blijkt dat er meer rechten zijn aangevraagd dan er op grond van de ‘cap’ in totaal beschikbaar zijn stelt de Europese Commissie een uniforme correctiefactor (‘CSCF’) vast. Het aantal gratis emissierechten wordt dan voor alle installaties met deze factor naar beneden bijgesteld. In de periode 2021-2025 is hiervan geen gebruik gemaakt. De CSCF voor de periode 2026-2030 zal naar verwachting in het voorjaar van 2026 worden vastgesteld door de Europese Commissie. 

Jaarlijkse rapportage door installatie

De installatie is verantwoordelijk voor het monitoren van het activiteitsniveau, en het jaarlijks rapporteren daarvan aan de NEa in het activiteitsverslag. Een installatie moet vastleggen hoe activiteitsniveaus worden gemonitord en waarop deze gegevens zijn gebaseerd. Dit gebeurt in een door de NEa goedgekeurd monitoringsmethodologieplan (MMP).

Storting gratis rechten op rekening installatie door de NEa

Conform de regels in de ETS-richtlijn stort de NEa elk jaar in juni een hoeveelheid emissierechten op de rekening van de installaties waaraan gratis rechten zijn toegewezen. Dat is dat de hoeveelheid rechten die voor dat jaar definitief is toegewezen. Is de definitieve toewijzing  in juni nog niet vastgesteld, dan wordt een voorlopige hoeveelheid gestort, en wordt indien nodig later in het jaar bijgestort of teruggevorderd. Meer informatie over de jaarlijkse storting vindt u hier.

Hulpmiddelen

EHP
Alle communicatie met de NEa over toewijzing vindt plaats via het Emissiehandelportaal (EHP). In het EHP is het voor installaties mogelijk om hun vijfjaarlijkse aanvraag te doen voor gratis rechten en het activiteitsverslag in te dienen. Ook het MMP wordt beheerd in het EHP. Ten slotte is het mogelijk om via het EHP vragen te stellen aan de NEa over lopende toewijzingszaken.

Templates
Voor een gestructureerde overdracht van gegevens heeft de Europese Commissie diverse templates ontwikkeld. De NEa publiceert deze templates voorafgaande aan elke jaarafsluiting op haar website.

Guidance documenten
De Europese Commissie legt de toewijzingsregels verder uit in guidance documenten. De NEa raadt bedrijven aan om de Europese guidances te lezen en te volgen. 

Presentaties
Bekijk de presentaties van de NEa over de basisprincipes en over de toewijzingsregels.